Pencapaian Islam Dalam Bidang Sains

PENCAPAIAN ISLAM DALAM BIDANG SAINS

Pengenalan

Penggunaan matematik dalam astronomi sebelum tamadun Islam amat sedikit dan terhad. Ini disebabkan oleh kemunduran pengetahuan matematik yang terhad kepada pengguna arithmetik dan geometri sahaja. Al-Khawarizmi dianggap sebagai sarjana Matematik yang masyhur oleh orang Islam dan ia diperakui oleh sarjana Barat. G. Sarton pernah menyatakan bahawa pencapaian-pencapaian tertinggi telah diperoleh oleh orang-orang Timur terutama al-Khawarizmi. Wiedmann pula menyifatkan al-Khawarizmi mempunyai personaliti yang teguh dan seorang yang bijaksana. Ini membuktikan al-Khawarizmi telah memberi sumbangan yang besar dalam bidang Matematik dan astronomi

• SISTEM NOMBOR
• ARITHMETIK DAN TEORI NOMBOR
• AL JABAR
• TRIGONOMETRI
• GEOMETRI
• GEOMETRI ANALISIS
• KAEDAH BERANGKA (NUMERAL ANALYSIS)
• GEOMETRI CARTESAN

Pada zaman Rasulullah S.A.W , sistem angka telah mula digunakan yang dikenali sebagai Al Arqam Al Hindiyah & Al Arqam Al Ghurabiah.
Sistem nombor ini mula dikenali dunia melalui karya Al-Khuwarizmi iaitu De Numero Indorum yang telah diterjemahkan ke dalam bahasa Latin.
Penemuan konsep sifar adalah merupakan sumbangan terbesar ahli-ahli Matematik Islam dalam bidang ini.

Dipercayai arithmetik ini telah wujud sebelum wujudnya bahasa bertulis.
Ianya juga merupakan landasan bagi cabang dalam bidang Matematik.
Sarjana Islam telah menemui masalah angka pecahan berserta tanda-tandanya melalui bidang Matematik ini.
Al-Kindi pula telah menghasilkan sebanyak 11 karya dalam bidang ini.
Al-Karkhi yang juga merupakan tokoh dalam bidang ini telah mengarang kitab berkaitan Arithmetik iaitu Al Kafi Al Hisab.
Thabit Ibn Qurrah pula telah memformulasikan sifat nombor perdana dengan nombor karib.

• Merupakan ilmu yang membicarakan tentang memanipulasikan simbol-simbol dengan hukum dan kaedah tertentu.
• Kemajuan arithmetik membawa kepada kewujudannya kaedah Al Jabar ini.
• Istilah Al Jabar ini diperolehi daripada Al-Hisab Al-Jabar Wal Muqabalah iaitu salah satu daripada karya Al Khuwarizmi.
  
• Al Khuwarizmi adalah tokoh Matematik yang digelar sebagai Bapa Al Jabar.
• Beliau memperkenalkan penyelesaian persamaan –ax + b = 0.
• Beliau juga mengarang kitab Al Mukhtasar Fi Hisab Al Jabar Wal Muqabalah.
• Tokoh –tokoh lain dalam bidang ini ialah:
  Thabit Ibn Qurrah (Mesopotamia) ,Al-Haitham (Iraq) , Al-Karkhi & Umar Al-Khayyam (Parsi).

P’kataan trigonometri berasal dari Greek iaitu trigonometria (sukatan tiga sudut).

• Konsep masalah trigonometri ini diperolehi daripada masalah astronomi & senibina.
• Sarjana Islam telah menggunakan Al Jabar untuk memajukan konsep trigonometri ini.
• Al-Khuwarizmi pula telah memperkenalkan teori jibb (sinus), tajibb (kosinus) , dhill (kotangen) & tadhill (tangen).
• Beliau juga menghasilkan sifir fungsi bagi trigonometri.
• Abu Abdullah Al Battani pula telah memperkenalkan konsep moden bagi trigonometri.
• Beliau juga telah menulis buku Kitab Sharh Arba’ Maqalat Li Batlimmius dalam bidang Trigonometri.
• Tokoh lain dalam bidang ini ialah:
  Al Biruni
  Al Muwaqqit
  Al Haitham
  

• Kaedah Geometri telah bermula pada zaman Firaun.
• Miletus telah memperkenalkan geometri Mesir kpd Greek sebagai sains deduksi.
• Euklid pula telah menghasilkan 13 jilid buku berkaitan dengan bidang Geometri.

• Geometri analisis juga dikenali sebagai Geometri Cartesan yang telah dikemukakan oleh Al-Khuwarizmi.
• Beliau juga mengaitkan Al Jabar dengan geometri dalam penulisan beliau.
• Ibn Al Haitham pula telah menulis sebanyak 13 buku mengenai bidang ini

Terdapat 2 cara kaedah berangka ini iaitu :

• Secara kuantitatif
• Secara kualitatif
• Proses penyelesaian kuantitatif juga dikenali sebagai kaedah berangka.
• Proses penyelesaian kualitatif pula menggunakan kaedah simbol.
  

• Persamaan Kubik (Qubic)
  4x³ + 4x² - 3 =0
• Persamaan Kuartik (artic)
  6x² – 3x² + 7 =0
• Persamaan Kuadratik
  2x² + 4x – 3 = 0

• Geometri Cartesan ini melibatkan sistem koordinat.
• Al Khuwarizmi telah mencipta kaedah False Position iaitu Hisab Al Khafayan yang berkaitan dengan konsep ini.
• Al Biruni , Al Karkhi & Al Karsyi pula banyak menyumbangkan ilmu mereka dalam kaedah-kaedah berangka.
  

Istilah astronomi berasal daripada perkataan Yunani yang membawa maksud “ilmu berkaitan dengan bintang”. Kini astronomi merupakan satu cabang ilmu yang bukan sahaja berkaitan dengan bintang tetapi juga planet serta jasad-jasad lain yang terdapat di angkasa lepas.

• Al Quran (sumber utama)
• Kitab-kitab lama
• Sumber buku dari Parsi
• Sumber buku dari India
• Sumber buku dari Greek

• Mendorong meneroka ilmu Al Miqat (ilmu berkaitan waktu solat & arah kiblat)
• Membantu dalam penghasilan kalendar hijri iaitu bagi penentuan bulan puasa.
• Berjaya mencipta Astrolab
• Menubuhkan sebuah observatorium (balai cerap)
• Menubuhkan sebuah sekolah astronomi
  
  

Abdul Rahman Al Sufi

• Mengkatalog & memperkenalkan sehingga 1000 nama bintang

Abu Al Abas

• Berjaya mengukur jarak bumi & bulan serta jarak matahari & planet lain

Abu Al Wafa

• Menghasilkan teori pergerakan bulan

Al Biruni

• Menghasilkan karya agung iaitu Qanun Al Mas’udi

Al Farghani

• Mengarang dua kitab dalam bidang astronomi yang telah diterjemahkan dlm bahasa Latin

Al Fazari

• Memperkenalkan cara mengukur tinggi dan jarak bintang menggunakan Astrolab

Al Kindi

• Merupakan orang pertama mempercayai bahawa ruang & masa adalah kontinum ( iaitu satu hipotesis yg terkenal dlm sejarah sains barat yg dikemukakan oleh Einstein.

Al Tusi

• Membina balai cerap